Opstaan, naar de wc gaan, koken, douchen: allemaal dingen die je ’t liefste zelfstandig wilt doen. Helaas gaat dat voor sommige mensen niet makkelijk; door ziekte, een beperking of ouderdom. Ergotherapeuten helpen hen zo goed en lang mogelijk zelfstandig te functioneren. Ook met innovatieve oplossingen. Daarover vertellen ergotherapie-experts Margriet Pol en Godelein Wegter.
Hulpverlening op afstand
“Ik zag zoveel technische ontwikkelingen, maar ze werden in de ergotherapie minimaal gebruikt”, stelt Margriet. ‘'Dat kwam vooral doordat veel innovaties niet genoeg aansloten bij de wensen van de doelgroep. Een nauwe samenwerking tussen ergotherapeuten, cliënten en technici is heel belangrijk om oplossingen te ontwikkelen waarmee zorgverleners en cliënten echt goed uit de voeten kunnen. Zelf heb ik in zo’n samenwerkingsverband het sensorsysteem ‘Hipper’ ontwikkeld, dat we hebben getest onder ouderen tijdens de revalidatie na een heupfractuur. Het volgt je bewegingen en activiteiten en houdt een score bij. Dit systeem wordt inmiddels breder ingezet, zoals bij mensen die door Parkinson of COPD belemmeringen ervaren. De opgeslagen data kun je zelf met een app inzien. Met name jongere mensen nemen daarin al snel zelf de regie en proberen hun scores te verbeteren. De therapeut kan de scores op afstand aflezen, dus als ze minder worden dan kan de therapeut bij de cliënt polsen of alles goed is. Bijvoorbeeld door even te bellen. Dit soort hulpverlening is iets van deze tijd en zeker van de toekomst. Het is een stuk efficiënter door de reistijd die wegvalt. Ook voor mantelzorgers kan het verlichting bieden. Je hoeft niet meer vijf keer per dag langs te gaan of te bellen als je je zorgen maakt. Je kunt ervoor zorgen dat er een signaal naar de zorgverlener gaat als de zorgbehoevende de deur uitgaat, of te lang op het toilet verblijft, etc.”
Simpele oplossingen
Daarnaast willen mensen zo veel mogelijk zelf doen. “Het is veel comfortabeler als je niet hoeft te wachten op hulp, maar zelf uit bed kan voor het toilet,” stelt Godelein. “Oplossingen hiervoor kunnen heel simpel zijn. Leg wat knopen in een lange shawl en bind die vast aan het voeteneind. Zo kan je zelf rechtop gaan zitten. Er zijn ook bedden die je helpen op te staan, zoals het Flexobed. Maar er zijn ook simpele oplossingen die verkeerd uitpakken, zoals een toiletverhoging. Het gevolg is dat poepen onmogelijk wordt, want je positie is niet goed. Dan kun je beter kijken naar een toilet dat je helpt met opstaan, spoelen en drogen. Dat maakt bijvoorbeeld voor mensen met zware obesitas een wereld van verschil.”
Minder handen aan het bed
“Een steeds groter deel van de bevolking is hulpbehoevend,” weet Godelein. “Ouderen blijven langer thuis wonen en het aantal mensen met ernstige obesitas neemt toe. Voorheen schakelde je een collega in als het werk te zwaar werd. Maar met het inzetten van de juiste zorgoplossing is dat niet nodig. Gelukkig maar, want er zijn steeds minder handen beschikbaar aan het bed. Bovendien, omdat je het in je eentje doet, wordt het contact met de cliënt persoonlijker, duidelijker én aangenamer.”
Over de geïnterviewden
Margriet Pol is docente en onderzoeker ergotherapie aan de Hogeschool van Amsterdam en Godelein Wegter is trainer van ergotherapeuten.