We weten het allemaal: hygiëne is ontzettend belangrijk in de zorg. Maar wat zijn de regels voor zorgtechnologie? Kun je knuffelrobots wassen? Wanneer en hoe vaak moet je je smartphone en tablet schoonmaken? “Terechte vragen”, zegt Johan Vesseur, senior adviseur bij Vilans. “Hygiëne is nog een onderbelicht thema bij de introductie van nieuwe technologie.” Johans tip: “Raadpleeg een deskundige in infectiepreventie voordat je nieuwe technologie gaat gebruiken. Leg dat ook binnen de organisatie vast.”
Voor gezonde mensen kunnen virussen, bacteriën, parasieten en schimmels niet zoveel kwaad. Ze zijn er hoogstens een paar dagen ziek van. Maar voor kwetsbare mensen kunnen ze ernstige en soms zelfs fatale gevolgen hebben. Infectiepreventie – door hygiënisch werken – is dus een belangrijk onderwerp. Maar hoe houd je nieuwe technologieën schoon? Johan Vesseur is programmaleider van het programma ‘Aanpak antibioticaresistentie in verpleeghuizen’. Hygiënemaatregelen staan daarin centraal. Hij is ook expert op het gebied van zorgtechnologie en e-health. “Ik heb dus met beide thema’s te maken. En ja, het is wel een issue. Aan de ene kant leren we verpleegkundigen en verzorgenden dat ze heel strikt moeten zijn met trouwringen, laknagels en horloges. En dat ze elkaar daarin coachen op een collegiale manier. Aan de andere kant dragen we allerlei technologie de afdeling op. En daar zit niet vaak een instructie over het schoonhouden bij.”
Beleid en strategie
Maar het is ook niet zo simpel, aldus Johan. “Hoe het schoongehouden moet worden, zal per type technologie anders zijn. Daarom benadruk ik altijd dat je infectiepreventie goed moet organiseren in de organisatie. Zorg dat er een hygiënecommissie is die zich met hygiënebeleid en -strategie bezighoudt (lees meer over zo'n commissie). Zo’n club is ook hét orgaan om na te denken over de hygiëne van nieuwe technologie. Leg vast dat je altijd een deskundige in infectiepreventie om advies vraagt voordat je de nieuwe technologie echt gaat gebruiken. Deze deskundige kan tips geven over het schoonhouden en hygiënisch gebruik. Veel organisaties hebben een deskundige infectiepreventie in dienst, maar ook bij de GGD werken deskundigen infectiepreventie. Zo zorg je ervoor dat hygiëne en hygiënisch handelen een onderdeel worden van het implementatieproces.”
Hygiënisch tablet en smartphonegebruik
Over de knuffelrobots zegt Johan dat ze wel een potentieel infectiegevaar kunnen vormen. “Daarom is het misschien handig om de knuffelrobots niet teveel uit te wisselen en ze door één cliënt te laten gebruiken.” De robotkat Joy for All bijvoorbeeld is niet wasbaar, maar de prijs is laag en kan dus goed voor persoonlijke gebruik worden aangeschaft. De robotkat JustoCat is een stuk duurder, maar wordt geleverd met 2 wasbare vachten, die op 40 graden gewassen kunnen worden. De veelgebruikte zeehondrobot Paro is niet waterbestendig, schoonhouden kan met een licht vochtig doekje. Johan ziet dat zorgorganisaties langzaam meer aandacht voor de hygiëne van zorgtechnologie krijgen. Het aantal tips en richtlijnen zal daardoor toenemen. “Ik kreeg bijvoorbeeld vragen over het schoonhouden van Tessa, de sociale robot die mensen onder andere helpt bij hun dagstructuur.” Dat zijn we nu dus aan het uitzoeken. Voor het hygiënisch gebruiken van tablets en smartphones hebben we al tips opgesteld. Want er is bijna geen afdeling meer die geen tablet heeft en geen zorgmedewerker die zijn smartphone niet gebruikt op het werk. Het is een van de meest gedownloade instructies op zorgvoorbeter.nl. Die zorgorganisaties denken dus al na over zorgtechnologie en hygiëne.”
Meer weten over hygiëne? Kijk op zorgvoorbeter.nl/hygiëne. Speciaal voor ouderenzorgorganisaties is er resistentiepreventie.nl.